Tahıllar
Tahıllar nişasta ve/veya şeker içeriği yüksek olduğundan enerji verici yemler olarak kullanılır. Kullanım alanı sığır, manda, koyun, keçi, tavuk, hindi vs. oldukça geniştir.
Rasyonlarda enerji eksikliğini tamamlamak için direkt tahıl grubu hammaddeler kullanılır. Bu grubun başında mısır, arpa, buğday vb. tahıllar gelir. Kanatlı hayvanlar için tahıllar kullanıldığında aminoasitlerce, enzim, asitlerle desteklenmelidir. Sığır, manda, koyun, keçi gibi Ruminant hayvanlar için ise; ineklere ve danalara ezme, kırma, ya da un boyutunda verilebilir. Bütün tahıl kullanımında sığırların yararlanımı oldukça düşüktür. Koyun, keçi gibi küçükbaş grubunda ise aksine bütün dane veya (isteğe bağlı kırma, ezme, flake) olarak da verilebilir. Küçükbaşların sindirim enzimleri büyükbaştan daha güçlü olduğu için dane yemlerden yararlanımı daha yüksektir. Tahıllarda toksin gelişimine dikkat edilerek kullanılmalıdır.
Genel olarak tahıllar işlem gördükten sonra yararlanım sıralaması;
Mısır
Tahıl grubu içinde en çok kullanılan hammaddedir. Bütün hayvan grupları severek tüketir. Midede yıkım hızı yüksektir. Aromatik tadı diğer tahıllara göre daha yumuşaktır.
DETAYLI BİLGİMISIR
MISIR
Tahıl grubu içinde en çok kullanılan hammaddedir. Bütün hayvan grupları severek tüketir. Midede yıkım hızı yüksektir. Aromatik tadı diğer tahıllara göre daha yumuşaktır. Renk olarak sarı mısır beyaz mısıra göre karotin içeriği(renk maddesi)daha yüksektir. Bu durum işkembeli hayvanlarda önemli sayılmasada kanatlı hayvanlarda yumurta kalitesi üzerine etkisi vardır.
Gübreleme(Azot içeriği yüksek %33 Amonyum Nitrat, Üre % 46 Azot) ile don, kuraklık protein içeriğini %1-2 değiştirebilir.
Depolama yapılacaksa % 34-35 neminde üstündeki oranlarda mutlaka kızışmayı önleyici asit gibi ürünler kullanılmalıdır.
Hayvan türlerine göre kullanım miktarı;
Koyunların beslemesinde mısır kullanımı arpa ve buğdaya göre daha yüksek canlı ağırlık kazandırır. Nitekim bu durum genellemek gerekirse besi hayvanlarının tümü için geçerlidir. Süt hayvanlarında ise en çok yine mısır tercih edilir. Hem yıkımlanma hızı hem de sindirilebildik açısından tahıl grubu içinde en iyi sonuçları vermiştir.
DANE MISIR LABORATUVAR ÖRNEK ANALİZ SONUCU
Arpa
En çok büyükbaş ve küçükbaş beslenmesinde kullanılır. Yazlık ve kışlık ekim çeşidine göre içerik farklılığı göstermektedir. İşlem görmemiş arpa, sığır ve atlarda yararlanımı düşürür ve diri atma olayı gerçekleşir.
DETAYLI BİLGİARPA
ARPA
En çok büyükbaş ve küçükbaş beslenmesinde kullanılır. Yazlık ve kışlık ekim çeşidine göre içerik farklılığı göstermektedir. İşlem görmemiş arpa, sığır ve atlarda yararlanımı düşürür ve diri atma olayı gerçekleşir.
Dana besisi, kuzu besisi rasyonlarında ise olmazsa olmazıdır. Özellikle koçların flushing döneminde ve gebe koyunların aşım, doğum öncesi ve sonrası gibi dönemlerde arpa ile desteklemek hayvanlar için büyük derece ihtiyaç duyduğu enerjiyi karşılamaktadır. Süt ineği rasyonlarında süt yağını artırıcı özelliğinin de olduğu söylenmektedir. Fakat sığırlar için arpanın mısırdan daha az lezzetli olduğu bir gerçektir. At beslenmesinde yulafdan sonra en çok arpa kullanılır. Kavuzlu olduğu için atların sindirim sistemi için uygundur. Kanatlı beslemede ise arpa kavuzundan ötürü pek tercih edilmez fakat enzimle desteklendiğinde kavuz problemi ortadan kaldırılır.
DANE ARPA LABORATUVAR ÖRNEK ANALİZ SONUCU
Buğday
Buğday kışlık ve yazlık diye ikiye ayırabiliriz. Bunlarda kendi içinde ayırabiliriz(Kırmızı ve beyaz buğday).
DETAYLI BİLGİBuğday
Buğday
Buğday kışlık ve yazlık diye ikiye ayırabiliriz. Bunlarda kendi içinde ayırabiliriz(Kırmızı ve beyaz buğday).Kırmızı buğdayın protein içeriği beyaz buğdaydan daha azdır. Buğday en çok insan beslemesinin ardından kanatlı beslemede ardında azımsanmacak kadar ise besi sığırlarında kullanılır. Yıkımlanma hızı yüksek olduğundan süt ineklerinde diğer tahıllarla karıştırılarak dikkatli kullanılmalıdır. Bazı çalışmalarda beside %75 tahıl içeren rasyonda mısır kadar canlı ağırlık artışı sağlansa da yemden yararlanma oranı 0,5-1 birim daha fazladır.
DANE BUĞDAY LABORATUVAR ÖRNEK ANALİZ SONUCU
Tahıllarda Ezme İşlemi
Tahıllarda ezme işleminin yapılmasının ana nedeni sindirilebilirlikle ilgilidir. Ezme olayı buhar verilerek ya da kuru olarak yapılır.
DETAYLI BİLGİTAHILLARDA EZME İŞLEMİ
TAHILLARDA EZME İŞLEMİ
Tahıllarda ezme işleminin yapılmasının ana nedeni sindirilebilirlikle ilgilidir. Ezme olayı buhar verilerek ya da kuru olarak yapılır. Burada ki amaç tahılların dış tabakasındaki sert kısmı kırmaktır. Kabuk kırılınca içerisindeki mevcut nişastayı parçalayan bakteriler daha çabuk sindirir. Tahıllar başta besi hayvanları olmak üzere sığır, manda ve atlarda tercih edilen işlem tipidir. Koyun ve keçilerde bütün dane şeklinde verilmektedir. Ancak küçükbaş grubundaki hayvanlar her ne kadar tahılları sindirme yüzdesi oransal olarak yüksek olsa da, unutulmamalıdır ki işkembeye sahip hayvanlardır. Tahılları ezme olarak vermek küçükbaş için de sindirilme oranını artıracaktır.
Türlere göre tahılları sindirme sıralaması;
Ezme kullanmak kullanılan nişasta kaynağı olan tahılların by-pass olma özelliğini artırır. Bu da rasyonla alınan nişastanın yararlanma miktarını ve yemden yararlanma oranını artırmaktadır.
Besi danası rumeninde nişastanın en büyükten en küçüğe doğru sindirilme sıralaması
- Kuru Buğday Ezmesi
- Buharla Ezilmiş Arpa Ezmesi
- Kuru Ezilmiş Arpa Ezmesi
- Önceden Islatılmış Arpa Ezmesi
- Bütün Arpa
- Yüksek Nemli Mısır
- Buğday Flakesi
- Buharla Flake Edilmiş Mısır
- Buharla Flake Edilmiş Sorgum
- Yüksek Nemli Mısır(Bütün Daneli)
- Kuru Ezilmiş Mısır Ezmesi
- Su Katılmış Sorgum
- Kuru Bütün Mısır
- Kuru Ezilmiş Sorgum